5 Sai Lầm Phổ Biến Người Mới Chơi Xe Đạp Thường Mắc Phải (Và Cách Khắc Yêu đạp xe

5 Sai Lầm Phổ Biến Người Mới Chơi Xe Đạp Thường Mắc Phải (Và Cách Khắc Phục)

Phan Thanh Đạt 25/05/2025

Đạp xe không chỉ là “cứ đạp là đi” – mà là một hành trình cần kiến thức, kỹ năng và sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Nhiều người mới bắt đầu thường gặp phải những lỗi tưởng chừng nhỏ, nhưng hậu quả lại lớn, ảnh hưởng đến trải nghiệm và sức khỏe. Dưới đây là 5 sai lầm phổ biến nhất, kèm theo nguyên nhân cụ thể và hướng khắc phục chi tiết.

1. Chọn sai loại xe đạp cho mục đích sử dụng

Nguyên nhân:

Người mới thường chọn xe theo cảm tính: thấy đẹp, thấy rẻ hoặc bị ảnh hưởng bởi lời giới thiệu thiếu chuyên môn.
Không phân biệt được sự khác nhau giữa các dòng xe như Road, MTB, City Bike, Touring hay xe đạp gấp.
Không xác định rõ mình sẽ đạp ở đâu, tần suất như thế nào, địa hình ra sao.

Cách khắc phục:

Xác định nhu cầu cụ thể: bạn sẽ đạp trong thành phố hay đường trường? Leo dốc hay đạp nhẹ cuối tuần?
Tìm hiểu sơ lược các dòng xe:
- Road Bike: phù hợp đường bằng, tốc độ cao
- MTB: địa hình gồ ghề, đi rừng hoặc leo dốc
- City/Touring: nhẹ nhàng, đa dụng
- Xe gấp: tiết kiệm không gian, phù hợp đô thị
Tư vấn từ cửa hàng uy tín: đưa ra mong muốn, ngân sách và tần suất sử dụng – kỹ thuật viên sẽ gợi ý loại xe phù hợp nhất.

2. Không chọn đúng kích cỡ và không điều chỉnh tư thế đạp

Nguyên nhân:

Người mới không biết rằng xe đạp cũng có size khung như quần áo.
Chưa hiểu rằng việc ngồi sai tư thế (yên quá cao, tay lái quá xa) có thể ảnh hưởng đến cột sống, đầu gối và cổ tay.

Cách khắc phục:

Đo chiều cao và inseam (chiều dài chân trong) để xác định đúng size khung xe (thường chia theo inch hoặc size S/M/L).
Chỉnh yên xe:
- Ngồi yên, gót chân chạm bàn đạp ở vị trí thấp nhất mà chân vẫn thẳng.
- Nếu đầu gối quá co hoặc quá duỗi, cần hạ hoặc nâng yên.
Chỉnh tay lái:
- Không quá thấp khiến phải cúi quá nhiều (đau lưng), cũng không quá cao gây khó điều khiển.
Nếu có điều kiện: nên làm bike fitting chuyên sâu – đặc biệt nếu muốn tập luyện nghiêm túc.

3. Bỏ qua việc vệ sinh và bảo dưỡng xe đạp

Nguyên nhân:

Nhiều người nghĩ xe đạp ít hư nên không cần chăm sóc.
Không biết vệ sinh đúng cách (dùng vòi nước áp lực cao, không bôi trơn lại sau rửa).
Không phát hiện các hỏng hóc nhỏ đang âm thầm phát triển.

Cách khắc phục:

Rửa xe nhẹ nhàng bằng khăn, nước và bàn chải mềm.
Sau mỗi lần rửa: phải lau khô và bôi trơn xích, ổ líp, bộ đề.
Lịch bảo dưỡng cơ bản:
- Vệ sinh và tra dầu xích: 1–2 tuần/lần.
- Kiểm tra áp suất lốp: mỗi tuần hoặc trước khi đạp.
- Đưa xe đến cửa hàng chuyên môn để kiểm tra tổng thể mỗi 2–3 tháng.
Không nên dùng vòi nước áp lực cao: vì sẽ làm nước lọt vào bạc đạn hoặc các chi tiết kín, gây gỉ sét.

4. Đạp sai kỹ thuật hoặc gắng sức quá mức

Nguyên nhân:

Người mới thường muốn đạp thật nhanh hoặc cố gắng theo nhóm mạnh hơn mình.
Chưa hiểu cách dùng số, nhấn bàn đạp nặng gây quá tải khớp gối.
Đạp số nặng khi leo dốc, hoặc số nhẹ khi xuống dốc – gây mất lực và mất kiểm soát.

Cách khắc phục:

Giữ cadence (vòng quay bàn đạp) ở mức 80–90 vòng/phút để giảm tải cho đầu gối.
Luyện chuyển số mượt: chuyển số nhẹ trước khi vào dốc, không gồng khi đang ép lực.
Tăng quãng đường và cường độ từ từ:
- Bắt đầu từ 10–15km nếu mới đạp.
- Tăng dần mỗi tuần, không nhảy sốc (ví dụ đạp 15km → lên 40km).
Theo dõi cơ thể: nếu đầu gối đau, tay mỏi, vai căng – nên nghỉ và xem lại tư thế.

5. Không chuẩn bị phụ kiện an toàn và dụng cụ cơ bản

Nguyên nhân:

Tâm lý “đi gần thôi mà, chắc không sao”.
Không có thói quen mang theo đồ sửa chữa nhỏ.
Xem nhẹ các rủi ro về thời tiết, va chạm hoặc sự cố kỹ thuật giữa đường.

Cách khắc phục:

Luôn mang mũ bảo hiểm – không chỉ để "cho đẹp" mà thực sự có thể cứu sống bạn.
Trang bị bộ kit cơ bản:
- Ruột xe dự phòng
- Bơm tay mini
- Bộ multitool (dụng cụ vặn ốc, mở xích)
- Miếng vá và keo vá lốp
Luôn mang nước và gel năng lượng nếu đi trên 20km.
Đèn trước/sau và quần áo có phản quang nếu đạp sáng sớm hoặc trời tối.
Cài app theo dõi hành trình hoặc báo địa điểm với người thân nếu đi đường dài một mình.